Kara Delik arşivleri - BilgiBizde.Net https://www.bilgibizde.net/tag/kara-delik Bütün insanlar doğaları gereği bilmek isterler. Fri, 22 Oct 2021 07:27:24 +0000 tr hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.4.3 Bugüne Kadar Keşfedilen En Büyük 8 Kara Delik https://www.bilgibizde.net/bilim/bugune-kadar-kesfedilen-en-buyuk-8-kara-delik.html https://www.bilgibizde.net/bilim/bugune-kadar-kesfedilen-en-buyuk-8-kara-delik.html#respond Fri, 22 Oct 2021 07:27:24 +0000 https://www.bilgibizde.net/?p=2536

İnsanlık için evrenin en büyük gizemi olan kara delik kavramı, muhtemelen daha uzun süre boyunca gizemini kotuyacak. Peki bugüne kadar keşfedilmiş, hayal gücünün sınırlarını zorlayan boyutları ile uzayda "süzülen" kara delikler hangileri? Sizin için yanıtladık.

Bugüne Kadar Keşfedilen En Büyük 8 Kara Delik yazısı ilk önce BilgiBizde.Net üzerinde ortaya çıktı.

]]>
İnsanlık için evrenin en büyük gizemi olan kara delik kavramı, muhtemelen daha uzun süre boyunca gizemini kotuyacak. Peki bugüne kadar keşfedilmiş, hayal gücünün sınırlarını zorlayan boyutları ile uzayda “süzülen” kara delikler hangileri? Sizin için yanıtladık.

Evrende bulunan gök cisimlerine anlam vermek oldukça zor bir iş. Ne kadar fazla düşünürsek, o kadar çok çıkmaza girilen bu durumun en ciddi örneklerinden biri de kara delikler. Saatlerce, aylarca, yıllarca hesaplamalar yapılsa bile keşfedilen oldukça az veri olduğundan, sonuca varmak ve bir fikir ortaya koymak pek de mümkün görünmüyor. Ancak artık eminiz ve gerçek olduklarını biliyoruz.

Süpernova patlaması sonrası oluşan kara deliklerin, büyüklükleri fazlasıyla göreceli. Yıldızların çarpışması esnasında ortaya çıkan enerjinin büyüklüğüne, oluşan elementlerin ağırlığına bağlı olarak kara deliklerin büyüklüğü de değişiyor. Ayrıca kara delikler, gezegenlere ve yıldızlara göre çok daha yoğun cisimler oldukları için boyutlarına oranla korkunç düzeyde çekim güçleri bulunuyor.

  • NOT: Listede göreceğiniz “Güneş kütlesi” değeri, ilgili kara deliğin Güneşimizden kaç kat daha ağır olduğunu gösteriyor.

Bugüne kadar keşfedilmiş en büyük kara delikler:

  • TON 618
  • Holmberg 15A
  • IC 1101
  • S5 0014+81
  • NGC 6166
  • NGC 4889
  • OJ 287
  • NGC 1600

NGC 1600

  • Güneş kütlesi: 17 milyar

Bu galaksinin, en az 30 daha uydu gökadaya sahip olduğu ve X ışını kaynağı olarak bilinir. NGC 1600’ün 4 milyar ışık yılı öncesinde gerçekleşen bir galaksi çarpışmasının sonucu ortaya çıktığına inanılıyor. Bu galaksinin yaşının 4.6 ila 8.8 milyar yıl olduğu tahmin ediliyor. Merkezindeki kara delik ise listemizin ilk sırasında yer alıyor.

OJ 287

  • Güneş kütlesi: 18 milyar

OJ 287, yaklaşık 120 yıl öncesine kadar yarı optik patlamalar üreten, 3.5 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir BL Lac* nesnesidir. İlk olarak radyo dalga boylarıyla tespit edildi. Bu süper kütleli kara deliğin çevresindeki galaksi, Güneş’in parlaklığının trilyon katından kadar parlaktır.

BL Lacertae nesnesi: BL Lacertae veya BL Lac nesnesi, bir tür aktif galaktik çekirdek galaksidir. Diğer kara deliklerin aksine, emisyon sürekliliğinin hakim olduğu kara deliklerdir.

NGC 4889

  • Güneş kütlesi: 21 milyar

Caldwell 35 olarak da isimlendirilen E4 süperdev eliptik gökadası, 1785 yılında İngiliz astronom William Herschell tarafından parlak, belirsiz bir parça olarak keşfedildi. Dünyadan 308 milyon ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Galaksinin merkezinde, içeri sızan gazlar ve tozdan kaynaklanan sürtünme etkisiyle küme içi ortamı ısıtan süper kütleli bir kara delik vardır. Eliptik galaksilerde olduğu gibi, NGC 4889’un kütlesinin yalnızca bir kısmı yıldıza benzer. Ayrıca NGC 4889, güçlü bir X ışını, ultraviyole ve radyo frekansı radyasyon kaynağıdır.

NGC 6166

  • Güneş kütlesi: 30 milyar

X ışını emisyonları açısından bilinen en parlak kara deliklerden biridir. NGC 6166’nın bir dizi galaksi çarpışması sonucu olduğundan şüpheleniliyor, çok sayıda küresel yıldız kümeye sahip olduğu biliniyor. Bu galaksinin en zengin küresel yıldız küme sistemine sahip olduğu düşünülüyor. 30 milyar güneş kütlesi ağırlığa sahip olduğu tahmin ediliyor.

S5 0014+81

  • Güneş kütlesi: 40 milyar

Güneşten 300 trilyon kat parlaklığıyla bilinen en parlak kuasarlardan biridir. Samanyolu Galaksisi’nde bulunan tüm 100 ila 400 milyar yıldızdan çok daha parlaktır. Ne kadar parlak olsa da 12.1 milyar ışık yılı uzaklığından dolayı, incelenmesi oldukça zor bir kara deliktir. Bu kara delik, X ışınlarından radyo dalgalarına kadar, hatta gama ışınlarına kadar oldukça büyük bir radyasyon kaynağıdır.

Holmberg 15A

  • Güneş kütlesi: 40 milyar

Bizden 700 milyon ışık yılı uzaklıkta olan Holmberg 15A, 1937 yılında Erik Holmberg tarafından keşfedildi. Gözlemlenen en büyük çekirdeğe sahip olduğu gerekçesiyle kısa sürede, oldukça büyük bir şöhrete kavuştu. Ancak sonrasında bunun yanlış olduğu açıklandı. Çekirdeği olmasa da kendisi, 40 milyar güneş kütlesi ağırlığı ile şöhretini devam ettirdi.

TON 618

  • Güneş kütlesi: 66 milyar

TON 618, 66 milyar Güneş kütlesiyle şimdiye kadar keşfedilen en büyük kara deliktir. 10.4 milyar yaşında olduğu tahmin edilen TON 618’in, bir galaksinin merkezinde bulunan dev bir kara deliğin etrafında dönen, yoğun derecede sıcak gazdan oluşan bir kuasar olduğuna inanılıyor. olan TON 618’i çevreleyen galaksi, Evrendeki en parlak oluşumlardan birisi. Ancak Dünya’da bulunan hiçbir teleskop tarafından görülemez.

Bugüne Kadar Keşfedilen En Büyük 8 Kara Delik yazısı ilk önce BilgiBizde.Net üzerinde ortaya çıktı.

]]>
https://www.bilgibizde.net/bilim/bugune-kadar-kesfedilen-en-buyuk-8-kara-delik.html/feed 0
İlk Kez Ölen Bir Yıldızın Kara Deliğe Dönüşümü Gözlendi https://www.bilgibizde.net/bilim/ilk-kez-olen-bir-yildizin-kara-delige-donusumu-gozlendi.html https://www.bilgibizde.net/bilim/ilk-kez-olen-bir-yildizin-kara-delige-donusumu-gozlendi.html#respond Thu, 08 Jun 2017 09:32:54 +0000 http://www.bilgibizde.net/?p=1331

İlk Kez Ölen Bir Yıldızın Kara Deliğe Dönüşümü Gözlendi yazısı ilk önce BilgiBizde.Net üzerinde ortaya çıktı.

]]>

Tarihte ilk kez astronomlar ölen bir yıldızın, yeniden bir kara delik oluşturmasına tanık oldular. Güneşimizden 25 kat daha büyük olan bu yıldız çok büyük bir patlamayla parlak bir süpernovaya dönüşmesi gerekirken, gerisinde bir kara delik oluşumuna neden oldu.

“Bu gibi dev çöküşlerin çoğu, neden çoğu yıldızda nadiren süpernova görüldüğünü açıklayabilir, ” diyor Ohio State Üniversitesi ve Gözlemsel Kozmoloji’nden Prof. Christopher Kochanek.

Öyle görünüyor ki; bu gibi yıldızların % 30 kadarı süpernova olmadan sessizce kara deliğe dönüşüyor.

“Bu bir yıldızın süpernova oluşumundan hemen sonra kara delik oluşturabileceğine dair tipi bir görüş içeriyor. Eğer yıldız süpernova oluşturmada geride kalırsa halen kara delik oluşturabilir. İşte bu da en büyük yıldızlarda neden süpernova görmediğimizi açıklayabilir,” diyor Kochanek.

Prof. Kochanek’in liderlik ettiği astronomlardan oluşan bir ekip, Large Binocular Teleskopu kullanarak, diğer galaksilerdeki süpernovaların nasıl çöktüğünü araştırıyor.

Havai Fişek Galaksisi’nden Süpernovalar Hep Görülüyor

22 milyon ışık uzaktaki NGC 4946 adlı galaksinin takma ismi Havai Fişek Galaksisi, çünkü sürekli süpernovalar oluyor. Aslında SN 2017 eaw 14 Mayıs’ta maksimum parlaklığa yakın bir şekilde parladığı keşfedildi. 2009 ‘da başlayarak N6946-BH1 galaksisinin zayıfça parladığı gözlendi. 2015’den itibaren, sönerek yok oldu.

Astronomlar Hubble Uzay Teleskopu’nu yıldızın konumuna çevirerek halen soluk bir şekilde de olsa onu gözlemlemek istedi. Ayrıca Spitzer Uzay Teleskopunu da kullanarak bölgeden yayılan kızılötesi radyasyonu aradı. Eğer yıldız halen oradaysa bu bir işaret olacaktı ya da toz bulutunun gerisinde saklanmış olabilirdi.

Bütün testler negatif çıktı. Yıldız artık orada değildi. Fakat dikkatli bir eleme işlemiyle araştırmacılar yıldızın kara deliğe dönüşmüş olabileceği sonucuna vardılar.

Araştırmacılar N6946-BH1’in son 7 yıllık araştırmada çöken tek süpernova olduğunu bildiriyor. Diğer 6 yıldız ise normal süpernovalar oluşturdu. Bu % 10 ila % 30 arasında çökmüş süpernova oluşturabileceğini ortaya koyuyor.

Araştırmacı Krzystof Stanek, bu keşfin çok büyük kara deliklerin kökenine çıkarımlar taşıdığını düşünüyor.LIGO deneyinde kütleçekim dalgalarının bulunması gibi bir etki.

Bu büyük yıldız süpernova oluşturabilirdi-bu proses esnasında dış tabakalarının büyük kısmını patlatırdı- ve halen dev bir kara delik oluşturabilecek kütleye ve dolayısıyla LIGO’nun tespit edeceği ölçeğe sahip olurdu.

“Eğer süpernova olmasaydı, çok büyük bir kara delik yapmanın daha kolay olduğundan şüpheneliyorum,” diyor Stanek.

İlk Kez Ölen Bir Yıldızın Kara Deliğe Dönüşümü Gözlendi yazısı ilk önce BilgiBizde.Net üzerinde ortaya çıktı.

]]>
https://www.bilgibizde.net/bilim/ilk-kez-olen-bir-yildizin-kara-delige-donusumu-gozlendi.html/feed 0